Afrikaans Literature in / and the World Republic of Letters: The Case of Koos Prinsloo and S.J. Naudé

Abstract

This article deals with the position of Afrikaans literature as a small literature in the world, with specific reference to some of Pascale Casanova’s most provocative statements on the position of small literatures in her book La République Mondiale des Lettres (1999), translated into English as The World Republic of Letters (2004). The article first looks at the different meanings of the term “world literature” and the notion of a “world republic of letters” from the perspective of the small literature Afrikaans. The article then engages with Casanova’s discussion of the way in which writers in small literatures position themselves in literary space through strategies of assimilation (integration through the dilution of original differences), différentiation (the insertion of difference), the (de)politicization of literature and translation. The article also devotes attention to the ideas of the most important critics of her work such as Prendergast and Ganguly. The article then proceeds to discuss the way in which works by the Afrikaans authors Koos Prinsloo and S.J. Naudé, who both question patriarchal and heteronormative conventions of their time, reveal the limitations of Casanova’s description of small literatures. Prinsloo’s short stories, published in the 1980s and 1990s, do not fit into a national tradition; they are experimental, aesthetically refined and transgressive, even though they did not circulate beyond Afrikaans. In his turn S.J. Naudé, who started publishing in Afrikaans almost thirty years after Prinsloo’s debut, develops a radical, anti-nostalgic queer aesthetic which questions both the national and the global as legitimate frameworks for writing. Both these writers problematise Casanova’s description of small literatures in the larger world context.

Opsomming

Hierdie artikel fokus op die posisie van die Afrikaanse letterkunde as ’n klein letterkunde in die wêreld, met spesifieke verwysing na sommige van Pascale Casanova se mees provokatiewe stellings oor die posisie van klein letterkundes in haar boek La République mondiale des Lettres (1999), in Engels vertaal as The World Republic of Letters. Die artikel kyk eers na die verskillende betekenisse van die term “wêreld-letterkunde” en die nosie van ’n “wêreldrepubliek van die lettere” vanuit die perspektief van die klein letterkundes geskryf in Afrikaans. Die artikel tree in gesprek met Casanova se bespreking van die manier waarop skrywers in klein letterkundes hulleself in die literêre ruimte posisioneer deur strategieë van assimilasie (integrasie deur die verwatering van verskille), differensiasie (die ponering van verskil), die depolitisering van letterkunde en vertaling. Daar word ook aandag gegee aan die menings van die belangrikste kritici van haar werk soos Prendergast en Ganguly. Die artikel bespreek voorts die manier waarop die werk van die Afrikaanse skrywers Koos Prinsloo en S.J. Naudé, wat beide bevraagtekenend staan teen die patriargale en heteronormatiewe konvensies van hulle onderskeie tye, die beperkinge en tekort­kominge van Casanova se beskrywing van klein letterkundes uitwys. Prinsloo se kortverhale, gepubliseer in die 1980’s en 1990’s, pas nie binne die raamwerk van ’n nasionale letterkunde nie; ten spyte van die feit dat hulle nie buite die grense van Afrikaans beweeg het nie, is hulle eksperimenteel, esteties verfynd en transgressief. Op sy beurt ontwikkel S.J. Naudé wat, byna dertig jaar na Koos Prinsloo se debuut, in Afrikaans begin publiseer, ’n radikale, anti-nostalgiese, queer estetika wat beide die nasionale en globale bevraagteken as legitieme raamwerke as vertrekpunt vir sy skryfwerk. Beide hierdie skrywers problematiseer dus Casanova se beskrywing van klein letterkundes binne die groter wêreldkonteks.